Wanorde was de rode draad in mijn leven
“ADHD? Dat was voor mij altijd ‘iets met kinderen’ en stuiterballen. Druk zijn. Maar dat blijkt dus helemaal niet zo te zijn. Al die eigenaardigheden van mij, het sociaal onaangepaste, waarmee ik maar probeer te leven zo goed en kwaad het gaat, zijn dus ook symptomen ervan.
Ik zat een aantal jaren geleden met mijn vrouw in de auto toen ik een paniekaanval kreeg. Over hoe ik het haar en mezelf soms onmogelijk maakte, over de eikel die ik was op veel vlakken. Ik was in die auto ineens helemaal de weg kwijt, letterlijk en figuurlijk. Ik had geen idee wat me bezielde, maar hoorde mezelf wel zeggen: ‘Eigenlijk vind ik het leven niet zo leuk.’
Ik kon nu voor het eerst eens met een echte klacht naar een therapeut. Om te achterhalen waarom ik dat leven dan niet zo leuk vond. Die therapeut had al na drie minuten van mijn tirade over mijn leven genoeg gehoord. ‘Heeft nooit eens iemand geopperd dat je ADHD hebt?’, vroeg ze. Ze had alle symptomen voorbij horen komen. Ik was er behoorlijk emotioneel van. Maar er vielen ineens ook veel kwartjes. Ik had zomaar een verklaring voor mijn gedrag en gevoel die me mijn leven lang al een slecht zelfbeeld en schuldgevoelens bezorgden en me telkens weer in die negatieve spiraal zogen. Het gekke was dat dit me behoorlijk van mijn stuk bracht; ik hoefde mezelf niet meer de schuld te geven, ik heb een aandoening.
Ik loop in mijn hoofd chronisch over een plein vol beren. Wanorde is de rode draad in mijn leven. Een mooi uitgangspunt voor een cabaretprogramma, vonden veel mensen om me heen. Nu heb ik altijd al die innerlijke drang om op een podium te staan. Dingen uit te leggen, mensen te laten lachen ook. Ik vormde met Mike Boddé in de jaren negentig van de vorige eeuw het cabaretduo Ajuinen en Look. We ontmoetten elkaar aan de Leidse universiteit waar we beiden Chinees studeerden. Ja, je moet wat hè. Twee onaangepaste types, die elkaar vonden in de kunsten. Ik was de onrust zelve, Mike kampte met zware depressies zodat hij na een aantal jaren moest stoppen met toeren en optreden. We hebben samen nog wel vijf jaar de Mike en Thomas-show gemaakt voor tv. Ik maakte nog vier cabaretsolo’s. De laatste stamt alweer uit 2013, Thomas van Luyns smaakvolle avondje uit. En nu dus De Grote ADHD Experivaganza.
Het leek me te gek om deze voorstelling te spelen tussen de landingsbanen van Schiphol om de mensen zoveel mogelijk prikkels te bezorgen, maar dat hebben ze uit mijn hoofd gepraat. En het was mijn opzet er een dikke maand mee langs de theaters te gaan en dan klaar. Maar de zalen zaten vol, de reacties waren erg fijn, het bleek een programma met een waardevolle inhoud voor veel mensen. Dan is het zonde te stoppen, dus gaan we in het najaar van 2025 nog even door. Maar dan is het klaar. Ik vind optreden heerlijk, maar alles eromheen stomvervelend. Reizen en soundchecken bijvoorbeeld. Ik ben een tobber, ik heb liever een leuk leven. Ik wil dat niet meer laten bepalen door voortdurend touren en van huis zijn.
Ik wil echt uitleggen wat het is, ADHD. Ik schakel regelmatig even naar een groot scherm achter me, voor een gesprekje met wetenschapsjournalist Anna Gimbrère. Voor de kale feiten en de wetenschappelijke onderbouwing. Mensen hebben vaak zo’n negatief zelfbeeld en de gevolgen daarvan laat ik zien en horen.
En ik laat ze er om lachen, want het is vooral een vermakelijk programma. Ik spring van de hak op de tak, sla allerlei zijwegen in, ik ben erg impulsief, improviseer wat met de zaal. Die schijnbare chaos is leuk en geeft je ook een idee wat er in het brein van een ADHD’er kan omgaan. Elke avond is net weer even anders, maar tachtig procent van de voorstelling ligt helemaal vast.
De Grote ADHD Experivaganza is geen doelgroeptheater. Alsjeblieft niet zeg. Ik leg mijn afwijkingen uit aan mensen die er géén last van hebben. Maar er zitten wel altijd ADHD’ers met hun partners in de zaal. Die herkennen het, lees ik op mijn websites en via de mail.”
Orpheus Magazine
