Orpheus Magazine: Ruben Chi en Phion
Orpheus Magazine > Orpheus Magazine: Ruben Chi en Phion
Vier hiphopdansers en een strijkkwartet van Phion lijken tegenpolen, maar hun ontmoeting resulteert tot verbluffende eenheid. Tegenstellingen versterken elkaar, samen bereiken ze het beste resultaat. Qi is een voorstelling – of is het een meditatieve ervaring? – waarin je dit ervaart. Vier hiphopdansers en vier strijkers van Phion… is dat niet heel extreem? Waarop mogen we ons verheugen? We vroegen het Ruben zelf.
“Het is mijn persoonlijke verhaal, een bescheiden tegenwicht in de huidige nogal gepolariseerde wereld”, zegt hij. “Want het draait niet om goed of fout, om zwart of wit, wij en zij. Uitersten bestaan niet zonder elkaar, net als yin en yang staan tegenstellingen nooit los van elkaar.”
Vrij zijn, maar vooral… niet anders dan anderen
“Deze voorstelling gaat over mijn leven als zoon van een Nederlandse vader en een Chinese moeder. Zij was in de jaren 80 een van de eerste buitenlanders in het dorpje Zeeland in Brabant. Mijn broer en ik zijn opgevoed tussen twee culturen in een Nederlandse omgeving. Onze vader was nuchter, liet ons graag vrij. Onze moeder – in The lead qua opvoeding – was veel serieuzer, gedisciplineerder ook. Ze liet ons kennismaken met de Chinese cultuur, filosofie, de taal en kunst. Ze wilde dat we onze geest verrijkten, leerde ons Chinees schaken. Tijd over? Dan konden we die aan extra schoolwerk besteden.
Het klinkt allemaal harder dan ik het heb ervaren, voor ons was het heel normaal. Zij wilde dat we altijd bezig waren, ook na schooltijd. Met studeren en nuttige zaken. Lummelen werd niet getolereerd en op woensdagmiddag, als schoolvriendjes vrij waren, gingen mijn broer en ik naar de Chinese school. Het leverde, toen we wat ouder werden, conflicten op. Wij wilden ook vrij zijn, buitenspelen. Maar vooral… niet anders dan anderen zijn. Een kind wil erbij horen. Destijds zag ik anders zijn als conflict, maar nu weet ik dat die twee totaal verschillende kanten in opvoeding en cultuur verrijking opleverden. Het bracht me waar ik nu ben, zowel in dans als mens.
Mijn opvoeding leverde een open blik op, vermogen om de dingen vanuit verschillende perspectieven te beschouwen. Want wat in Nederland normaal wordt gevonden, is in China vreemd. En andersom natuurlijk. Die openheid en nieuwsgierigheid, het altijd zoeken naar grenzen en uitersten en naar conflict en contrast neem ik mee in mijn dans. Dat leidt tot innovatie.”
Vier strijkers met dansers op toneel
“In Qi spelen vier strijkers vanuit de klassieke traditie samen met vier dansers uit de hiphop en contemporary dance. De binnen- en buitenwereld komen samen op een manier die je niet vaak ziet. Daarvoor is nieuwsgierigheid naar elkaar nodig en dat vraagt veel van allemaal. De musici spelen stukken uit het hoofd, bewegen mee en verlaten hun vertrouwde werkwijze. Je ziet ze op rijdende decorstukken waarop dansers hen meenemen in de compositie.
Het hele podium wordt benut, het is één geheel, één spel van rustige muziek en beweging. Wat ik vooral niet wilde, was een voorstelling waaraan ieder vanaf zijn eigen eilandje bijdraagt; een strijkkwartet dat in een hoek op het podium staat. Is die nieuwe rol ongemak? Welnee, zowel de dansers als de strijkers blijven in hun kracht.”
Twee culturen
“Waarom ik juist nu deze voorstelling maak? Ik zie me als Chinees-Nederlands kunstenaar, ik vertegenwoordig het gedachtegoed van twee culturen. De Chinese lijkt vaak ondervertegenwoordigd als gevolg van de mentaliteit, het bescheiden en ogenschijnlijk passieve karakter van Chinezen: niet te veel praten maar hard werken en ervoor zorgen dat je genoeg verdient voor jezelf en je kinderen.
Mijn moeder heeft zich razendsnel aangepast in een voor haar totaal nieuwe wereld en een complexe periode in haar leven. Daar heb ik veel respect voor, dat deed ze heel knap. Maar het had ook een negatieve kant; gevoelige onderwerpen bleven onderbelicht, ze bleef gesloten. Nu is ze vooral trots op wat ik doe en bereikt heb. Pas nu ziet ze in dat de opvoeding vanuit twee heel verschillende werelden mijn broer en mij heeft verrijkt.”
Deze voorstelling wordt mogelijk gemaakt door het Prins Bernhard Cultuurfonds, de urban garantieregeling.
Uitgelicht!
Yin en Yang & het Taoïsme Hiphopdansers stromen zonder beat en in ‘wu-wei’ (moeiteloze actie) en klassieke musici verlaten bladmuziek en vloeien mee in beweging. Qi gaat over de harmonie van tegenstellingen, geïnspireerd door de natuurlijke wereld. Volgens het principe van Qi - wat letterlijk adem of levensenergie betekent - ontstaat er een levendig spel dat stroomt en botst en voortdurend in beweging is tussen de binnen- en buitenwereld. Door een zoektocht naar balans en constante verandering laten de dansers en muzikanten in Qi uiteindelijk een heel nieuwe energie ontstaan waarin tegenstellingen een onafscheidelijke eenheid vormen.
Nothing in the Universe is fi xed, static or non-moving: everything is transforming all the time. - the philosophy of Tao
Orpheus Magazine
