Orpheus Magazine: Vier Pasen in Orpheus met De Passie

Johann Sebastian Bach en Andrew Lloyd Webber componeerden de twee beroemdste muzikale versies van ‘het paasverhaal’. In De Passie worden barok en pop tot één concert gesmeed. Bachs Matthäus Passion trekt elk jaar honderdduizenden mensen naar concertzalen in de hele wereld. Lloyd Webbers muziek uit de rockopera Jesus Christ Superstar van Tim Rice was debet aan het grote succes van de verfilming ervan en van de vele musicalversies die nog steeds op de planken worden gebracht.

Orpheus Magazine > Orpheus Magazine: Vier Pasen in Orpheus met De Passie

Kun je die twee totaal verschillende stijlen uit de achttiende-eeuwse barok en de ‘hippietijd’ van de jaren zeventig van de twintigste eeuw, in één concert onderbrengen? Voor de klassieke puristen zal het misschien vloeken in de kerk zijn. Maar het kan, hebben theaterproducent en dirigent Teun van Essen en dirigent en violist Carel den Hertog de afgelopen jaren laten horen in De Passie. Hun idee heeft zijn wortels in Amersfoort, waar de bijzondere crossover sinds 2014 elk jaar in theater Flint staat. 

Met Apeldoorns Bachkoor

In het weekeinde vóór Pasen zijn de 36 muzikanten en solisten nu ook twee keer in Orpheus te zien en te horen. Met als extra kers op de toch al bijzondere taart het Apeldoornse Bachkoor. Teun van Essen, een man die in de Amersfoortse cultuurwereld al vele jaren meedraait, heeft in die stad ook een live muziekcafé. Daarin werd door een gelegenheidsband enkele keren een tribute aan Jesus Christ Superstar uitgevoerd.“Onder meer Miss Montreal zat er in en veel andere in Nederland gekende muzikanten. Het was telkens een groot feest der herkenning. Flint wilde een dergelijk concert in 2013 graag in het theater. Ik ken Carel allang, hij is violist en dirigent van het Nederlands Jeugd Strijkorkest en toen ik naar een van zijn uitvoeringen van de Matthäus Passion ging luisteren viel me op dat dat muzikale verhaal eenzelfde loop had als de rockopera. ‘Maak maar een plan voor 2014’ zei de programmeur van Flint, toen Carel en ik met het idee kwamen om ze samen te brengen in één concert.”

Overeenkomsten

En dat plan is dus De Passie geworden. Niet te verwarren met het tv-spektakel The Passion. “Ik heb de Matthäushonderden keren beluisterd om te ontdekken waar de overeenkomsten liggen. En om de puzzel op te lossen die moet zorgen dat je niet het idee hebt toch naar twee aparte concerten te luisteren. Het was wonderlijk te horen hoe Bach en Lloyd Webber hun werken op dezelfde manier hebben opgebouwd, hoe de accenten op dezelfde momenten zijn gelegd. Dat heeft ons geholpen er een vloeiend concert van te maken. Waarbij we de delen uit de Matthäus helemaal overeind hebben gelaten, want je kunt niet aan Bach gaan sleutelen. Maar met de arrangementen van Jesus Christ Superstar kon ik spelen. Dat gaf ons ook de ruimte om de twee stijlen af en toe met elkaar te verweven.”

De rollen

Ruud van Overdijk speelt en zingt Jezus. Hij was de afgelopen jaren te zien in de musicals Jesus Christ Superstar, Hair en Zorro. Maria Magdalena komt speciaal voor De Passie over uit Duitsland. Teun: “sopraan Anna Langner is in Duitsland en Zwitserland echt een ster, een soort Pia Douwes meets Chantal Janzen, maar dan jonger. Hoe zij na de pauze Bachs Aus Liebe zingt is onovertroffen. Dan ís ze gewoon Maria Magdalena. Om het verhaal goed te kunnen volgen, hebben we – net als Bach doet met de Evangelist – een verteller, gespeeld door de Vlaamse acteur Bram De Win. Je hoeft dus geen boekje mee te nemen om het verhaal te kunnen begrijpen. Omdat Lloyd Webber de personages zelf aan het woord laat, vertelt het verhaal zichzelf. Vanuit de Matthäus komen het gevoel, de verdieping en de sfeer. Niemand kan die emoties zo mooi verklanken als Bach, in de aria’s en de koorzang. En o ja..., je hoeft niet christelijk te zijn om deze muziek geweldig te vinden.”